Częstymi przyczynami zachorowań ludzi są bakterie, wirusy i pleśnie, które niepożądaną drogą dostaną się do organizmu. Innym powodem związanym z wieloma chorobami są przewlekłe stany zapalne. Układ odpornościowy człowieka posiada różnorodne mechanizmy walczące z patogenami, zdarza się jednak, że wymagane jest jego wsparcie na drodze suplementacji lub w ciężkich przypadkach leczenie (np. antybiotyki). Mówiąc o wzmacnianiu odporności, warto uwzględnić naturalne produkty, które według badań naukowych znacząco poprawiają jego działanie, jednocześnie (jak na naturę przystało), nie przynoszą negatywnych skutków.
Z definicji są to związki chemiczne, które są w stanie zapobiegać utlenianiu innych substancji. W organizmie człowieka ich rola sprowadza się do unieszkodliwiania wolnych rodników, które w reakcji odpornościowej oprócz likwidacji zagrożeń, mogą powodować negatywne skutki, szczególnie gdy występują w nadmiarze. Najprostszymi przeciwutleniaczami są witaminy: A, C, E; minerały: cynk i selen oraz produkty pochodzenia roślinnego które stanowią mechanizmy obronne roślin, między innymi: likopen (pomidory), betanina (czerwone buraki), antocyjany (czarna porzeczka, aronia), beta-karoten (marchew). Obecnie zalecane dodawanie warzyw i owoców to każdego posiłku (4-5 porcji dziennie) zapewnia odpowiednią podaż dzienną przeciwutleniaczy.
Polska nazwa tego grzyba to Lakownica żółtawa. Występuje na wszystkich kontynentach, jednak w Europie w małej ilości, ze statusem potencjalnie zagrożonego. W medycynie wschodniej uznany za grzyb leczniczy. Substancjami aktywnymi są polisacharydy, które działają na różne funkcje organizmu. W badaniach zanotowano wzrost produkcji limfocytów i komórek NK (natural killer – naturalni zabójcy), co może zmniejszać ilość zachorowań osób przyjmujących ten produkt. Ponadto w razie zachorowania wyzdrowienie powinno nastąpić szybciej, jako że silniejsza będzie reakcja obronna organizmu.
Kolejny grzyb ze wschodniej medycyny, który znacząco może wpłynąć na układ odpornościowy. Shiitake w swoim składzie ma między innymi witaminy, jednak swoją siłę zawdzięcza innym substancjom. Zawarty w tym grzybie lentinan ma działanie przeciwnowotworowe, ponadto nasila produkcję i aktywność makrofagów, limfocytów i komórek NK oraz LAK. Wszystkie te komórki odpornościowe działają na naszą korzyść. W świetle badań ekstrakt z Shiitake wydaje się być dobrą metodą profilaktyki antynowotworowej oraz może korzystnie wpływać na ogólną odporność.
Kurkuma to popularna roślina zawierająca w sobie kurkuminę – bazową substancję aktywną. Posiada ona możliwość zwiększania potencjału antyoksydacyjnego organizmu. W badaniach odnotowano wzrost naturalnych enzymów przeciwutleniających (katalaza, SOD, glutation) po stosowaniu kurkuminy, co może korzystnie wpływać na organizm i likwidowanie wolnych rodników. Zauważono również zdolność do zmniejszania stanów zapalnych, może to być pośrednio związane właśnie ze zwiększenie produkcji przeciwutleniaczy. Dodatkowo w niektórych badaniach zaobserwowano inne pozytywne skutki: spadek zmęczenia, obniżenie ciśnienia krwi, działanie przeciwbólowe. Może być również wykorzystywana jako wsparcie leczenia depresji.
Pieprz jako jedna z najpopularniejszych przypraw na świecie ma również zastosowanie w ziołolecznictwie. Aktualnie najpopularniejsze zastosowanie dla zawartej w nim piperyny to wspieranie odchudzania poprzez podniesienie temperatury ciała. Mimo, że nie jest to produkt który samodzielnie (tzn. bez odpowiedniej diety) w znaczący sposób może zmniejszyć masę ciała, to suplementy diety z grupy „spalaczy tłuszczu” cieszą się dużą popularnością. Warto jednak korzystać z prawdziwych korzyści jakie niesie za sobą pieprz: zwiększenie biodostępności kurkuminy nawet o 2000% (a co za tym idzie nasilenie jej działania opisanego powyżej), działanie antybiotyczne przeciwko niektórym bakteriom, zmniejszanie stanów zapalnych.
Jeden ze sztandarowych produktów polecanych przez każdego w celu wspierania odporności. Mimo, że kojarzony jest z walką z przeziębieniami, to wśród badań naukowych można zaobserwować szeroki wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Czosnek może obniżać poziom „złego” cholesterolu LDL a zwiększać „dobrego” HDL, oraz wpływać na spadek całkowitego cholesterolu we krwi. Jest to istotne w niektórych schorzeniach, np. miażdżycy czy chorobie niedokrwiennej serca. Jeśli chodzi o standardowe wspieranie odporności, w badaniach na grupach osób spożywających czosnek zanotowano wzrost ilości limfocytów, ponadto ma on właściwości przeciwutleniające. W swoim składzie czosnek zawiera alliinę, jest to substancja, która po odpowiednich przemianach ma silne działanie antybiotyczne. Po rozdrobnieniu czosnku alliina pod wpływem enzymu allinazy zmienia się w allicynę i to właśnie ona walczy z bakteriami. Warto więc mieć na uwadze ten fakt podczas spożywania czosnku – najsilniejsze działanie będzie miał pozostawiony po rozdrobnieniu na pewien czas.
Wspieranie układu odpornościowego jest rzeczą ważną dla zachowania dobrego stanu zdrowia. W stanie równowagi fizjologicznej organizm może wykorzystywać swoje mechanizmy do obrony, jednak dzisiejszy tryb życia i środowisko nie sprzyjają zachowaniu zdrowia i w pełni prawidłowego działania wszystkich układów w organizmie człowieka. Substancje znajdujące się w produktach żywnościowych lub suplementach (w stężonej formie) mogą być dobrą drogą wsparcia odporności, zarówno w stanach patologicznych, jak i w profilaktyce.
Bibliografia:
Effect of Ganoderma lucidum capsules on T lymphocyte subsets in football players on "living high-training low". Zhang Y1, Lin Z, Hu Y, Wang F. Br J Sports Med. 2008 Oct;42(10):819-22. Epub 2007 Nov 29.
Monitoring of immune responses to a herbal immuno-modulator in patients with advanced colorectal cancer. Chen X1, Hu ZP, Yang XX, Huang M, Gao Y, Tang W, Chan SY, Dai X, Ye J, Ho PC, Duan W, Yang HY, Zhu YZ, Zhou SF. Int Immunopharmacol. 2006 Mar;6(3):499-508. Epub 2005 Sep 15.
Ganoderma lucidum ("Lingzhi"), a Chinese medicinal mushroom: biomarker responses in a controlled human supplementation study. Wachtel-Galor S1, Tomlinson B, Benzie IF. Br J Nutr. 2004 Feb;91(2):263-9.
Safety and tolerability of Ganoderma lucidum in healthy subjects: a double-blind randomized placebo-controlled trial. Wicks SM1, Tong R, Wang CZ, O'Connor M, Karrison T, Li S, Moss J, Yuan CS. Send to Am J Chin Med. 2007;35(3):407-14.
Aoki T. "Lentinan." In: Immunology Studies: Immune modulation agents and their mechanisms, vol. 25, Femchel R. L. and Chirgis M.A., eds. pp. 62-77. 1984
Colins R.A, Ng T.B, Polysaccharopeptide from Coriolus versicolor has potential for use against human immunodeficiency virus type 1 infection, Life Sci.1997;60:383–387.
Irinoda K. et al. Stimulation of microbicidal host defence mechanisms against aerosol influenza virus infection by lentinan. Int J Immunopharmacol, 1992, 14, 971-977.
Matsuoka H. et al. Lentinian potentiates immunity and prolongs the survival time of some patients. Anticancer Res, 1997, 2751-2756
Diverse effects of a low dose supplement of lipidated curcumin in healthy middle aged people. DiSilvestro RA1, Joseph E, Zhao S, Bomser J. Nutr J. 2012 Sep 26;11:79. doi: 10.1186/1475-2891-11-79.
Improvement in oxidative stress and antioxidant parameters in beta-thalassemia/Hb E patients treated with curcuminoids. Kalpravidh RW1, Siritanaratkul N, Insain P, Charoensakdi R, Panichkul N, Hatairaktham S, Srichairatanakool S, Phisalaphong C, Rachmilewitz E, Fucharoen S. Clin Biochem. 2010 Mar;43(4-5):424-9. doi: 10.1016/j.clinbiochem.2009.10.057. Epub 2009 Nov 10.
Efficacy and safety of Meriva®, a curcumin-phosphatidylcholine complex, during extended administration in osteoarthritis patients. Belcaro G1, Cesarone MR, Dugall M, Pellegrini L, Ledda A, Grossi MG, Togni S, Appendino G. Altern Med Rev. 2010 Dec;15(4):337-44.
Oral supplementation of turmeric attenuates proteinuria, transforming growth factor-β and interleukin-8 levels in patients with overt type 2 diabetic nephropathy: a randomized, double-blind and placebo-controlled study. Khajehdehi P1, Pakfetrat M, Javidnia K, Azad F, Malekmakan L, Nasab MH, Dehghanzadeh G. Scand J Urol Nephrol. 2011 Nov;45(5):365-70. doi: 10.3109/00365599.2011.585622. Epub 2011 May 31.
Supplementation with aged garlic extract improves both NK and γδ-T cell function and reduces the severity of cold and flu symptoms: a randomized, double-blind, placebo-controlled nutrition intervention. Nantz MP1, Rowe CA, Muller CE, Creasy RA, Stanilka JM, Percival SS. Clin Nutr. 2012 Jun;31(3):337-44. doi: 10.1016/j.clnu.2011.11.019. Epub 2012 Jan 24.
Garlic supplementation and lipoprotein oxidation susceptibility. Phelps S1, Harris WS. Lipids. 1993 May;28(5):475-7.
Effect of garlic on serum lipids: an updated meta-analysis. Ried K1, Toben C, Fakler P. Nutr Rev. 2013 May;71(5):282-99. doi: 10.1111/nure.12012. Epub 2013 Mar 7.
Shoba G, et al. Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers . Planta Med. (1998)
Grzyby - Ukryci sojusznicy, Internet lasu i naturalny recycling
Możemy znaleźć je wszędzie. W lasach, na łąkach, porastające zbutwiałe konary drzew, na dnie oceanów, a nawet w...
Jeśli chcesz przyspieszyć swój metabolizm, wzmocnić odporność, zyskać zdrowsze mitochondria oraz lepszy nastrój,...
Mitochondrium - energetyczny silnik komórki
Budowy, a tym bardziej funkcji organizmu człowieka nie da się opisać prostymi słowami i raczej niemożliwe jest...
Układ odpornościowy - mikrobiota (część 2)
Mikrobiota lub mikrobiom to zespół mikroorganizmów żyjących w danym środowisku, tworzących własny ekosystem. To...
Układ odpornościowy - rodzaje zagrożeń i...
Układ odpornościowy jest jednym z najważniejszych układów ludzkiego organizmu a jednocześnie jednym z najbardziej...
Zimne prysznice - wpływ na zdrowie, efekt hormezy, odporność organizmu
Zimne prysznice i kąpiele przewijają się w źródłach medycznych, popularnonaukowych, czy nawet popkulturowych. Różne...
Jak dobrze zacząć dzień - woda z cytryną i solą himalajską
Picie wody z cytryną i solą himalajską zaraz po przebudzeniu to łatwy i skuteczny sposób na usprawnienie pracy...
Reishi (Ganoderma lucidum) - triterpeny i antyoksydanty
Grzyb Reishi ma długą historię medycznego zastosowania w naturalnych azjatyckich systemach leczenia. W Chinach jest...