Metabolizm kofeiny

Żyjemy w czasach ciągłego pędu, stresu i niewystarczającej ilości snu. W naturalnym środowisku, gdy nasz biorytm jest w normie, codzienna dieta oraz aktywność zapewniają nam optymalne funkcjonowanie. Niestety za duża ilość stresu, a co za tym idzie, zwiększona ilość kortyzolu, zaburza nasz biorytm, co wywołuje problem ze snem i w ten sposób napędza błędne koło. Brak snu często musimy skompensować odpowiednią dawką kofeiny np. porannym espresso.

Czym jest kofeina?

Kofeina - alkaloid purynowy (C8H10N4O2). Biały proszek o gorzkim smaku, trudno rozpuszczalny w wodzie. Z biologicznego punktu widzenia pobudza działanie serca i ośrodkowego układu nerwowego, natomiast z czysto ludzkiego - jest to nieodzowny składnik diety niemal każdego z nas. Występuje w takich produktach jak kawa, w tabletkach, w yerba mate lub napojach typu energetyk (czego nie polecam).

Jak działa kofeina?

Od chwili przebudzenia neurony w mózgu pracują na wysokich obrotach, a produktem ubocznym zachodzących procesów jest nukleozyd adenozyna. "Receptory w układzie nerwowym cały czas monitorują poziom adenozyny, a gdy jest on za wysoki, mózg spowalnia aktywność nerwową, rozszerza naczynia krwionośne, sprawiając, że stajesz się senny lub pragniesz odpoczynku". Tutaj wkracza kofeina, której budowa jest podobna do adenozyny. To podobieństwo w strukturze oznacza, że kofeina może wiązać się z receptorami adenozyny bez aktywowania ich, czyli blokuje je przed wykrywaniem poziomu substancji przez układ nerwowy.

Każda substancja w naszym organizmie musi ulec metabolizmowi, czyli procesowi jej przetworzenia i wydalenia z organizmu. Okres półtrwania kofeiny w naszym ciele wynosi od 4 do 6 godzin – po tym czasie organizm pozbywa się połowy spożytej dawki kofeiny.

Kofeina metabolizowana jest w wątrobie do 3 głównych substancji:

1.teobrominy - rozszerza naczynia krwionośne, pobudza czynność serca

2.paraksantyny - zwiększa rozpad lipidów w krwioobiegu

3.teofilina - rozluźnia mięśnie gładkie, ma działanie zwiotczające.

Efekt metabolizmu jest taki, że serce bije szybciej, mięśnie otrzymują więcej krwi, a skóra i narządy - mniej, wątroba uwalnia glikogen (główny wielocukier, który tworzy substancję zapasową w naszym organizmie).

Kofeina jest metabolizowana głównie przez cytochrom P450, enzym wytwarzany przez wątrobę. Każda z naszych komórek zawiera 2 kopie genu tego enzymu. Wiadomo, że gen posiada dwa allele, które definiują różne zdolności do metabolizowania kofeiny. Allel „A” określa enzym, który metabolizuje kofeinę szybko, podczas gdy allel „F” enzym metabolizujący powoli. Osoby posiadające dwie kopie szybko metabolizującego allela „A” szybko metabolizują kofeinę, natomiast posiadacze 2 kopii wolnych metabolizującego allela „F”, są wolnymi metabolizerami. Warto znać swoją zdolność do metabolizmu kofeiny, choćby po to, żeby nie przesadzić z ilością kawy dziennie - przedawkowywanie kofeiny np. przez osoby wolno metabolizujące mogą zwiększyć ryzyko zawału serca aż o 36% (54% populacji to WOLNI metabolizerzy).

Jak zbadać czy jesteś wolnym, czy szybkim metabolizerem?

Poprzez pobranie wymazu z policzka możesz dowiedzieć się, czy metabolizujesz kofeinę powoli czy szybko, a co za tym idzie, jak bardzo musisz uważać pijąc kawę. Znajomość zawartości kofeiny w produktach spożywczych i lekach, oraz wiedza o jej metabolizmie przez własny organizm są niezwykle istotne w świadomym i bezpiecznym spożywaniu kofeiny.

Mały tip ode mnie, kofeina czy to w kawie, czy to w tabletkach działa szybko, raptownie, ale niestety uczucie to jest krótkie. Dobrym nawykiem jest spożywanie kofeiny wraz z tłuszczami czyli np. kuloodporna kawa + olej kokosowy, tabletka kofeiny + łyżka masła orzechowego.

@fizjo_na_maksa.

 

Opublikowany dnia 02.09.2020 Maks Piasecki 14471

Powiązane artykuły

Kawa - wpływ na zdrowie i funkcje mentalne

Bez wątpienia kawę można nazwać napojem XXI wieku. Jej efekty oraz smak sprawiają, że jest ona najczęściej spożywanym...

Adaptogeny – zioła dostosowane do XXI wieku

Pierwszy raz termin "adaptogen" został przedstawiony w 1940 roku. Lazarev, naukowiec pochodzący z ZSRR opisał...

Biohacking - co to takiego?

Biohacking to coraz bardziej popularna filozofia optymalizacji zdrowia stosowana w oparciu o najnowsze badania...

Zielona herbata - wpływ na funkcje poznawcze i aktywnośc...

Zielona herbata jest jednym z najpopularniejszych napojów na świecie, co czynią ją również jedną z najłatwiej...

Blog search