Olej CBD - rewolucja terapeutyków czy chwilowy trend ?

Olej CBD, a dokładniej kannabidiol w ostatnich latach zaczął coraz bardziej interesować badaczy. Co ciekawe, farmakologiczne badania prowadzone są już od lat 70 XX wieku. Nasilenie prowadzonych prac badawczych w XXI wieku wynika z licznych odkryć związanych z układem endokannabinoidowym. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków w 2018 roku zatwierdziła po przeprowadzonych badaniach przedklinicznych, jak i klinicznych oczyszczony lek CBD dla osób borykających się z zespołem padaczkowym (faza 3).  W związku z tym Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), a także inne uznane ośrodki naukowe podjęły się przeprowadzenia analizy wpływu oleju CBD na ludzi organizm. W niniejszym artykule przedstawione zostaną wyniki publikacji naukowych, w których wskazano nie tylko na pozytywne, ale także negatywne skutki omawianego związku.

1. Olej CBD  - Skład chemiczny

Olej CBD (Kannabidiol), jest skoncentrowanym ekstraktem stworzonym na bazie kwiatostanów konopi. Jego skład chemiczny to 21-węglowy związek terpenofenolowy powstający w procesie dekarboksylacji z prekursora kwasu akannabidiolowego. Można również wytwarzać go syntetycznie. Ponadto warto podkreślić, że jest on rozpuszczany w jadalnym oleju, np. oliwie z oliwek lub oleju MCT lub słonecznikowym. Substancje zastosowane do połączenia tłuszczu z ekstraktem mogą w niektórych przypadkach posiadać szkodliwe działanie, dlatego należy zwrócić uwagę na składniki przed zakupem oleju. Wpływają one na smak, czy też kolor oraz lepkość (WHO).

Hazekamp (2018) zwraca uwagę, iż "wiele innych składników roślinnych jest jednocześnie ekstrahowanych z pożądanymi kannabinoidami obecnymi w materiale ziołowym, czasami są one usuwane przez obróbkę zwaną „zimowaniem”. Umieszczając ekstrakt w zamrażarce (–20 do –80°C) przez 24–48 godzin wytrącą się składniki o wyższej temperaturze topnienia, takie jak woski i trójglicerydy, a także chlorofil, dzięki czemu można je usunąć przez filtrację lub wirowanie [1]. Ta obróbka może znacznie poprawić smak i kolor produktu końcowego".

Z kolei Hilderbrand (2018) analizując to zagadnienie, odniósł się do różnic, jakie występują pomiędzy olejem CBD ekstrahowanym z konopi, a marihuaną. Olej CBD powstaje z konopi włóknistych (Cannabis sativa), natomiast roślina o większym stężeniu THC (Tetrahydrokannabinol) to konopie indyjskie (Cannabis indica). Omawiany Cannabis sativa zawiera w sobie mniej niż 0,2% suchej masy THC. Wyekstrahowany produkt może zawierać inne kannabinoidy, oleje z rośliny, herbicydy lub pestycydy i inne cząsteczki organiczne. Istotne jest to, że ekstrakt z konopi, który nie jest oczyszczony i monitorowany, z pewnością będzie zawierał pewne stężenie THC. Warto również w tym przypadku przytoczyć opinię DEA (amerykańskiej agencji rządowej ds. walki z narkotykami), iż nie ma na obecną chwilę możliwości oddzielenia THC od CBD w ekstraktach z konopi.

2. Olej CBD - pozytywne efekty

Obecnie rynek farmaceutyczny zajmujący się tego typu wyrobami przeżywa hossę. Coraz więcej krajów czy stanów (USA), wprowadza przepisy zezwalające na medyczne użycie tego środka. Jednakże na obecną chwilę ze względu na zbyt małą wiedzę medyczną wynikającą ze stosunkowo małej liczby badań, większość produktów CBD jest określana jako podejrzane. Z tego powodu osoby przyjmujące olej CBD powinny być pod opieką profesjonalnego lekarza specjalizującego się w tego typu terapii (Hilderbrand 2018).

Hazekamp (2018) analizując wpływ oleju CBD, wskazał na jego kilka zastosowań. Jednakże jedynym potwierdzonym na poziomie 3 fazy badań klinicznych jest produkt CBD Epidiolex® leczący padaczkę. Podkreślił on, że wyniki tego produktu są bardzo obiecujące. Autor wskazuje także, iż teoretycznie dowody kliniczne popierają leczenie zaburzeń lękowych, schizofrenii czy chorobę Parkinsona przy użyciu oleju CBD. W innych przypadkach pomimo pojawiających się publikacji, na obecną chwilę brakuje przekonujących danych. Hazekamp (2018) wskazuje także, że "kannabinoidy mogą, w pewnych warunkach, hamować rozwój komórek rakowych in vitro lub in vivo za pomocą różnych mechanizmów działania, w tym indukcji apoptozy, inhibicji angiogenezy i zatrzymanie cyklu komórkowego ". Jednakże warto podkreślić, iż na obecną chwilę ten obszar wiedzy jest jeszcze w fazie testów. Brakuje przede wszystkim danych, na jakie formy raka kannaboidy mogłyby oddziaływać.

Co ciekawe wskazuje się także, że "CBD działa jako pośredni antagonista ludzkich receptorów CB1 i CB2, uzasadnione jest, że obecność CBD zapobiega ich nadmiernej aktywacji, chroniąc w ten sposób układ nerwowy i odpornościowy przed codziennym stresem". Dalej jednak pomimo tego, że CBD jest zaliczany do przeciwutleniaczy, świat naukowy na obecną chwilę nie jest w stanie stwierdzić, jakim chorobom może on zapobiegać w formie profilaktycznego podawania.

3. Toksyczność oleju CBD zgodnie z dyrektywą wydaną przez Światową Organizację Zdrowia (WHO)

Poniżej przedstawiono notę eksperckiego komitetu pod agendą WHO na temat toksyczności oleju CBD.

"Potencjalne toksyczne działanie CBD zostało szeroko przeanalizowane [49] w ostatnim czasie wraz z aktualizacją literatury. [50] Ogólnie stwierdzono, że CBD ma stosunkowo niski poziom toksyczności, chociaż nie zbadano wszystkich potencjalnych skutków jego stosowania. Poniżej przedstawiono niektóre z  odpowiednich dotychczasowych ustaleń z badań in vitro i na zwierzętach:

• CBD może hamować wzrost komórek nowotworowych. Niestety na obecną chwilę dane, na które konkretnie formy raka może mieć wpływ, są ograniczone i znajdują się w fazie testów. Wykazuje się jednak efekt proapoptotyczny (zaprogramowana śmierć komórek) u limfocytów. Jest to pozytywny prognostyk dla świata medycznego zajmującego się tworzeniem leków na raka.

• Nie ma wpływu na rozwój zarodka (ograniczone badania)

• Nie ma wpływu na szeroki zakres parametrów fizjologicznych i biochemicznych lub znaczący wpływ na zachowanie zwierząt, chyba że są to wyjątkowo wysokie dawki  (np. w dawce przekraczającej 150 mg / kg dożylnie jako dawka ostra lub w ilości przekraczającej 30 mg / kg doustnie dziennie przez 90 dni u małp).

• Wpływ na układ odpornościowy jest niejasny; Na obecną chwilę istnieją dowody na immunosupresję, a więc spowalnianie procesu, w którego trakcie wytwarzane są przeciwciała i komórki odpornościowe przy wyższych stężeniach. Z kolei stymulacja immunologiczna (wzrost odporności organizmu), obserwowana jest przy niższych stężeniach. Jednakże brakuje danych, które pozwoliłyby skutecznie określać dawkę, dla danej osoby przeciwdziałając niepożądanym skutkom.

• Istnieje możliwość powiązania CBD z interakcjami między lekami. "

4. Olej CBD a działania niepożądane

Jak już wcześniej wspomniano, podawanie oleju CBD powinno być konsultowane ze specjalistą prowadzącym pacjenta. Brown i Wintersein (2019) analizując zagadnienie interakcji pomiędzy CBD, a lekami, wskazali, iż zbyt duża dawka może prowadzić do niepożądanych działań. Działaniami niepożądanymi (ADE), które wykazano w trakcie podawania tego produktu, były "zwiększenie aktywności aminotransferaz, sedację, zaburzenia snu, infekcje i niedokrwistość".

Podsumowanie

Olej CBD należy stosować z rozwagą oraz po konsultacji ze specjalistą. Wynika to z faktu, iż pomimo stosunkowo małego ryzyka toksyczności produktu, mogą mimo wszystko występować działania niepożądane.

Zgodnie z badaniami, może on wspomagać leczenie padaczki. Ponadto może wspierać terapie dzieci, u których stwierdzono autyzm. W tym przypadku zgodnie z danymi, wynikiem jest obniżenie liczby ataków epileptycznych, czy agresji (Brown, Wintersein 2019). Oprócz tego może wspomagać terapię stanów lękowych, psychoz, lęków społecznych, czy uzależnień. Należy jednak podchodzić do tych informacji ostrożnie, gdyż na obecną chwilę brakuje spójnych danych naukowych potwierdzających te doniesienia. Z naukowego punktu widzenia informacje te są jednak obiecujące (Blessing i wsp. 2015).

AUTOR

BIBLIOGRAFIA

Hazekamp A., The trouble with CBD oil, Medical Cannabis and Cannabinoids, 1, 2018, s. 65 - 72.

Hildebrand R.L., Hemp & Cannabidiol: What is a medicine?, The Journal of the Missouri State Medical Associaton, 115(4), 2018, s. 306 - 309.

Brown J.D., Winterstein A.G., Potential adverse drug events and drug-drug interactions with medical and consumer cannabidiol (CBD) use, Journal of Cilinical Medicine, 8(7), 2019. s. 1 - 14.

Blessing E.M., Steenkamp M.M., Manzanares J., Marmar C.R., Cannabidiol as a potential treatment for anxiety disorders, Neuroherapeutics, 12(4), 2015, s. 825 - 836.

Schubart C.D., Sommer I.E., Fusar-Poli P., de Witte L., Kahn R.S., Boks M.P., Cannabidiol as a potential treatment for psychosis,  European Neuropsychopharmacology, 24(1), 2014, s. 51 - 64.

Cannabiiol (CBD) Pre-Review Report. Agenda Item 5.2., Expert Committee on Drug Dependence Thirty-ninth Meeting Geneva, 6-10 November 2017, World Health Organization.

Pisanti, S. i wsp., Cannabidiol: State of the art and new challenges for therapeutic applications. Pharmacol Ther, 2017. 175: p. 133-150.