Witamina D2 a witamina D3 – czym się różnią?

Gdy mowa o witaminie D, wszystko jest jasne. Gdy pojawia się podział na D2 i D3, wiele osób zaczyna się gubić. W naturze witamina D występuje w dwóch postaciach. Cholekalcyferol (D3) to witamina produkowana przez zwierzęta, a ergokalcyferol (D2) przez grzyby i rośliny. Czym się różnią te dwie formy witaminy D? Jakie mają cechy wspólne? Czy któraś jest lepsza od drugiej? Przeczytaj do końca, by poznać wszelkie szczegóły.

Różnice między witaminą D2 a D3

Na początek przedstawmy sobie sylwetki bohaterów tego artykułu.

Ergokalcyferol (witamina D2) – substancja powstająca wskutek napromieniowania UV ergosterolu, który jest steroidem występującym w niektórych roślinach, ale głównie w grzybach. Tę formę przyjmujemy jedząc dania z grzybami owocnikowymi lub drożdżami.

Cholekalcyferol (witamina D3) – substancja syntetyzowana poprzez napromieniowanie UV 7-dehydrocholesterolu w skórze zwierząt przy długości fali UVB 290–320 nm. W diecie tę formę dostarczamy głównie jedząc tłuste ryby.

Przyglądając się strukturze chemicznej, jedyną różnicą między nimi jest budowa łańcuchów bocznych, w związku z czym teoretycznie są wykorzystywane przez organizm w identyczny sposób.

W typowej, zróżnicowanej diecie, w której pojawiają się i grzyby, i ryby, dostarczamy witaminy D w obu formach.

Witamina D2, choć teraz wydaje się mniej znana w społeczeństwie, to w praktyce medycznej była używana nawet wcześniej niż D3. Ergokalcyferol był dopuszczony przez FDA jako lek na krzywicę u dzieci i od lat trzydziestych XX wieku stosuje się go dla zdrowia kości. Dopiero w latach pięćdziesiątych XX wieku witamina D3 została wprowadzona na rynek na skalę komercyjną.

Cechy wspólne dla obu witamin D

Witaminy D2 i D3 mają wysoki stopień podobieństwa strukturalnego. Zwykle zakłada się funkcjonalną równoważność wpływu na fizjologię człowieka, więc efekty zdrowotne obu form witaminy D powinny być te same.

Obie pełnią funkcję prohormonu. Z biochemicznego punktu widzenia, ostatecznie nie jest ważne źródło witaminy, a aktywacja receptorów witaminy D (VDR) w komórkach. Tego ani ergokalcyferol, ani cholekalcyferol nie robią bezpośrednio. Interakcja z receptorami to domena kalcytriolu, czyli aktywnej formy witaminy D, którą tworzymy z witamin D2 i D3 w dwuetapowym procesie hydroksylacji – najpierw w wątrobie, później w nerkach.

W praktyce efekty ergokalcyferolu i cholekalcyferolu obejmują głównie:

• kontrolę nad wykorzystaniem wapnia i fosforu;
• utrzymanie zdrowia kości i zębów;
• wspomaganie układu odpornościowego;
• udział w procesie podziału komórek;
• wspomaganie funkcjonowania mięśni.

Choć ogólny profil działania jest dużo szerszy i może wręcz obejmować cały ustrój, znacznie wydłużając listę korzyści.

A jak z przyswajalnością?

W publikacji Michalea Hollicka i wsp. z 2008 roku przedstawiono wynik badania porównującego przyswajalność witaminy D2 i D3. Autorzy na cel obrali sobie ustalenie, czy ergokalcyferol nie odstaje przyswajalnością w porównaniu do cholekalcyferolu. Badanie to było randomizowane, kontrolowane placebo i podwójnie zaślepione, więc technicznie bez zastrzeżeń. Przeprowadzono je z udziałem zdrowych dorosłych w wieku 18–84 lat, którzy otrzymywali:

1. placebo,
2. 1000 IU witaminy D2,
3. 1000 IU witaminy D3,
4. 500 IU witaminy D2 i 500 IU witaminy D3.

Każda grupa stosowała suplement codziennie przez 11 tygodni pod koniec zimy. Badanie to wykazało, że witamina D2 była równie skuteczna, jak witamina D3 w utrzymywaniu poziomu 25-hydroksywitaminy D w surowicy i nie wpływała negatywnie na poziom 25-hydroksywitaminy D3.

Choć w ogólnej dyskusji pojawiały się głosy, że ergokalcyferol może być mniej skuteczną formą witaminy D, to jej słabość ukazywana jest głównie w przypadkach, gdy kurację przeprowadza się jednorazowym podaniem witaminy w dużej dawce. Różnice w przyswajalności zacierają się, gdy weźmiemy pod uwagę skuteczność codziennej suplementacji w umiarkowanej dawce.

Bazując na tych doniesieniach, suplementy z ergokalcyferolem nie odstają skutecznością od klasycznych suplementów z cholekalcyferolem.

Czy warto wybierać suplement z ergokalcyferolem zamiast cholekalcyferolu?

Największe zalety ergokalcyferolu to to, że jest naturalny i wegański. Witamina D3 zazwyczaj jest albo syntetyczna, albo pozyskiwana z owczej lanoliny, przez co nie nadaje się dla wegan ani osób ceniących naturalne rozwiązania. Ergokalcyferol pozyskany z grzybów nadaje się dla praktycznie wszystkich, niezależnie od preferencji i wyznawanych idei. Podsumowując, ergokalcyferol jest pełnowartościową formą witaminy D i jak najbardziej warto go stosować.

Źródła:

Tripkovic L, Lambert H, Hart K, et al. Comparison of vitamin D2 and vitamin D3 supplementation in raising serum 25-hydroxyvitamin D status: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2012;95(6):1357-1364. doi:10.3945/ajcn.111.031070

Holick MF, Biancuzzo RM, Chen TC, et al. Vitamin D2 is as effective as vitamin D3 in maintaining circulating concentrations of 25-hydroxyvitamin D. J Clin Endocrinol Metab. 2008;93(3):677-681. doi:10.1210/jc.2007-2308

AUTOR