Zielona herbata - wpływ na funkcje poznawcze i aktywnośc fal mózgowych alfa

Zielona herbata jest jednym z najpopularniejszych napojów na świecie. Znajduje się w niej bogactwo naturalnych substancji, w tym związki o działaniu nootropowym. Jest rośliną z rodziny Herbatowatych (Camellia Sinensis), pochodząca z Chin. Po raz pierwszy została wspomniana w III wieku p.n.e przez chińskiego medyka, który zalecał picie herbaty swoim pacjentom, ze względu na jej właściwości wspomagające koncentrację. Do III wieku p.n.e zielona herbata była używana jedynie w kontekście medycznym. Na przestrzeni kolejnych wieków popularność zielonej herbaty wzrosła. Zaczęto doceniać zarówno jej walory smakowe np. w postaci matcha, jak i właściwość terapeutyczne.

Materiałem przeznaczonym do spożycia są liście, które w zależności od metody przetwarzania, dzielą się na trzy główne rodzaje herbaty: zieloną, czerwoną i czarną. Herbata zielona, poddawana jest najmniejszej ilości procesów przetwórczych, takich jak np. fermentacja. Przekłada się to na znacznie większą ilość substancji aktywnych w tym rodzaju herbaty, w porównaniu do herbat czarnej oraz czerwonej. Znajdują się w niej: flawonole (rutyna, kwercetyna, kemferol), garbniki katechiny, proantocyjanidyny, ksantyny (kofeina,  teobromina, teofilina), teanina (aminokwas), kwasy fenolowe, mikroelementy (mangan, fluorki, glin), witaminy B, C oraz olejki eteryczne.

L-teanina

L-teanina jest naturalnie występującym aminokwasem, znajdującym się w liściach zielonej herbaty. Syntetyzowana jest z glutaminy etyloaminy w korzeniach, a następnie transportowana do liści, gdzie zostaje zmagazynowana. Jednym z głównych składników odpowiedzialnych za smak i właściwości prozdrowotne herbaty, jest właśnie L-teanina.
Jej działanie obejmuje poprawę funkcji poznawczych poprzez zwiększenie nasycenia neuroprzekaźników obecnych w mózgu, takich jak: dopamina, 5-hydroksytryptamina (serotonina), glicyna, GABA (kwas γ-aminomasłowy). Dodatkowo stymuluje poziom ekspresji nerwowego czynnika wzrostu (NFG) w korze mózgowej i hipokampie. Wspomaga pamięć i umiejętność uczenia się, zmniejszając stres oksydacyjny oraz zwiększając aktywność fal mózgowych typu alfa. W teście tunelu wodnego (water maze test) wykazano, że odpowiednia dawka L-teaniny zmniejszyła liczbę błędów popełnianych przez mysz i zmniejszyła czas, w jakim kończyła labirynt. L-teanina wpływa również regulująco na centralny układ nerwowy, „wyciszając” jego reakcje.

L-teanina i wpływ na fale mózgowe typu alfa

Nasz mózg jest organem elektrochemicznym. Każda czynność, którą wykonujemy objawia się konkretną aktywnością elektryczną, którą możemy zaobserwować pod postacią wykresu fal o różnym zakresie i częstotliwości. Fale mózgowe odpowiadają za komunikację w obrębie układu nerwowego. Wyróżniamy pięć różnych zakresów fal, skorelowanych z konkretną aktywnością mentalną.

Z punktu widzenia wydajności poznawczej najbardziej interesujące są wysokie fale alfa. Zostały one powiązane ze zwiększoną kreatywnością, wydajnością w sytuacji dużego stresu, poprawą uczenia się oraz koncentracji przy jednoczesnym zmniejszeniu stanu niepokoju. Tą aktywność bardzo często spotykamy u sportowców, a stan w którym się znajdują nazywany jest „flow state” – przepływ. Jest to rodzaj koncentracji oraz spokoju połączony z wysoką pewnością siebie oraz bezbłędnymi i niemal automatycznymi reakcjami na bodźce.

W jednym z badań sprawdzono wpływ od 50 do 200mg L-teaniny na aktywność fal mózgowych alfa. Połowa z uczestników w teście na samoocenę stanu niepokoju oceniła swój stan jako wysoki. W obydwu grupach po 30 minutach od podania L-teaniny zanotowano wzrost aktywności fal alfa w obszarze potylicznym i ciemieniowym, przy jednoczesnym spadku ciśnienia krwi, wskazując tym samym na stan zrelaksowania.

Dawkowanie

Dzienna dawka L-teaniny w przypadku osoby dorosłej wynosi od 100 do 200 mg. Podczas odczuwania silnego stresu, można zastosować dawkę 200mg 2/3 razy na dobę.

Ponadto L-teanina wykazuję działanie synergiczne z kofeiną, niwelując efekt rozdrażnienia i wspomagając jej działanie na funkcje poznawcze.

Bibliografia

Y. Liang, C. Liu, L. Xiang, X. Zheng, Health Benefits of Theanine in Green Tea:A Review, Tropical Journal of Pharmaceutical Research 2015, s.1943

H. Yang, W. Li, H, Yu, R. Yuan, Y. Yang, K. Pung, Ping. Li, L. Xue, Physiological Effects of L-Theanine on Drosphila melanogaster, Molecules 2013, 18, s.13176

E. Sikora, J. Ogonowski, Study of antioxidant properties of green tea extract, CHEMIK 2011, s.971

A. Schmmidt, F, Hammann, B, Wolnerhanssen, A. C Meyer-Gerspach, J. Drewe, C. Beglinger, S. Borgwardt, Green tea extract enhances parieto-frontal connectivity during working memory processing, Psychopharmacology, 2014

J. Bryan, Psychological effects of dietary components of tea: caffeine and L-theanine, Nutrition Reviews vol.66, s.85